در شمالیترین نقطه تهران، جایی که هنوز هم میتوان نفسهای خنک کوهستان را در میان هیاهوی پایتخت حس کرد، گنجینهای وسیع و باشکوه آرمیده است؛ مجموعهای که تنها یک کاخ نیست، بلکه روایتی است زنده از صد سال تاریخ پرفراز و نشیب ایران. کاخ سعداباد تهران، با وسعتی بیش از صد هکتار، بیش از آنکه مجموعهای از عمارتهای سلطنتی باشد، یک راوی زنده تاریخ است. در این مطلب به سرگذشت این منطقه و یادگاریهایی که در دل خود جای داده میپردازیم.
کاخ سعداباد تهران دقیقا کجاست؟
مجموعه فرهنگی-تاریخی کاخ سعداباد تهران در خوش آبوهواترین منطقه شهر، در شمیرانات و دامنه رشتهکوه البرز قرار دارد. این مجموعه وسیع که از شمال به کوههای البرز، از جنوب به تجریش، از شرق به گلابدره و از غرب به زعفرانیه محدود میشود، دارای دو ورودی اصلی برای بازدیدکنندگان است. یک ورودی در میدان دربند (از سمت خیابان شهید جعفری) و ورودی دیگر آن در انتهای خیابان شهید کمال طاهری در محله زعفرانیه قرار دارد که دسترسی به این گنجینه تاریخی را از دو نقطه متفاوت شهر امکانپذیر میکند.
تاریخچه کاخ سعداباد تهران
داستان سعدآباد، پیش از آنکه با نام شاهان گره بخورد، با نفسهای خنک و پاک کوهپایههای البرز آغاز میشود. در روزگار قاجار، اینجا نه کاخی پرهیبت، که باغی سرسبز و ییلاقی دنج بود؛ پناهگاهی برای فرار از گرما و هیاهوی پایتخت. شاهان قاجار، این تکه از بهشت شمیران را برای آسودن و گذراندن تابستانهای خود انتخاب کرده بودند.
کاخ ها و موزه های کاخ سعدآباد
همانطور که پیش از این هم اشاره کردیم، بازدید کاخ سعدآباد تهران به خاطر وسعت این محوطه، منحصر به یک کاخ و موزه نیست. مهمترین دیدنیهای سعدآباد را در ادامه بیشتر میشناسیم.
کاخ سفید (موزه ملت)
این کاخ با نمای سفید و خیرهکنندهاش، به عنوان بزرگترین بنای مجموعه کاخ سعداباد تهران شناخته میشود و قلب تپنده این باغ تاریخی بوده است. کاخ ملت که ساخت آن در دوران پهلوی آغاز و تکمیل شد، به عنوان اقامتگاه تابستانی و دفتر کار مورد استفاده قرار میگرفت. معماری آن با الهام از کاخهای آلمانی و با دستان هنرمندان و معماران ایرانی شکل گرفته و امروز با ورود به تالارهای وسیع، اتاقهای رسمی، سالن غذاخوری مجلل و فضاهای خصوصی آن، میتوان روایتی دقیق از سبک زندگی، دیدارهای دیپلماتیک و پروتکلهای رسمی دربار پهلوی دوم را به وضوح مشاهده کرد.
کاخ سبز (موزه شهوند)
کاخ سبز در مجموعه کاخ سعداباد تهران، بیشک یکی از زیباترین و هنرمندانهترین بناهای تاریخی ایران است که در نقطهای مرتفع و مشرف به تهران قرار دارد. این کاخ که در ابتدا با نام «کاخ شهوند» شناخته میشد، به عنوان اقامتگاه و دفتر کار رضاشاه پهلوی بنا شد. شهوند به خاطر نمای بینظیرش که با سنگهای مرمر سبز کمیاب معادن خمسه زنجان پوشیده شده معروف است. همچنین فضای داخلی مسحورکننده با آینهکاریهای استادانه، خاتمکاریها و گچبریهای خاص، کاخ سبز را از دیگر کاخهای مجموعه متمایز میکند.
موزه هنرهای زیبا (کاخ اسود)
یکی از مهمترین موزه های کاخ سعدآباد، موزه هنرهای زیباست که در دوران پهلوی به عنوان ساختمان وزارت دربار استفاده میشد و به دلیل نمای پوشیده از سنگهای مرمر سیاه چشمگیرش به «کاخ اسود» یا کاخ سیاه شهرت یافت. پس از انقلاب، این مکان به گنجینهای ارزشمند برای علاقهمندان به هنر تبدیل شد. موزه هنرهای زیبا میزبان مجموعهای غنی از آثار نقاشی ایرانی و خارجی است که سیر تحول هنر را از دوره صفویه تا قاجار و معاصر به نمایش میگذارد. در کنار آثار نقاشان برجسته ایرانی چون کمالالملک و سهراب سپهری، تابلوهایی از هنرمندان بزرگ اروپایی نیز نگهداری میشود.
موزه پوشاک سلطنتی (کاخ شمس)
کاخ زیبای شمس در گذشته محل زندگی شمس پهلوی، خواهر بزرگ محمدرضا شاه بوده است. معماری این بنا ترکیبی از سبک ایرانی و اروپایی در دهه ۱۳۴۰ است و فضای داخلی آن اکنون به ویترینی برای نمایش سیر تحول پوشاک از دوره قاجار تا پایان سلطنت پهلوی اختصاص یافته است. بازدیدکنندگان میتوانند لباس، طراحیهای خاص و پوشش شخصی اعضای خاندان سلطنتی را از نزدیک ببینند.
موزه ظروف سلطنتی (کاخ اشرف)
این عمارت که روزگاری محل زندگی اشرف پهلوی، خواهر دوقلوی شاه در کاخ سعداباد تهران بود، اکنون کلکسیونی خیرهکننده از ظروف سلطنتی و تزیینی را در خود جای داده است. این موزه ویترینی از اوج تجمل و شکوه در مهمانیها و ضیافتهای رسمی دربار است و مجموعهای بینظیر از ظروف کریستال و چینیهای گرانبها از مشهورترین کارخانههای جهان مانند لیموژ فرانسه، روزنتال آلمان و سور را به نمایش میگذارد.
موزه استاد فرشچیان
موزه استاد فرشچیان در کاخ سعداباد تهران، محل زندگی سابق رضاشاه و همسر چهارمش، ملکه عصمت، پس از انقلاب به فضایی برای بزرگداشت یکی از گرانقدرترین هنرمندان معاصر ایران تبدیل شد. این موزه، به طور کامل به نمایش آثار استاد محمود فرشچیان، نگارگر شهیر ایرانی، اختصاص یافته است.
موزه برادران امیدوار
موزه کوچک و دوستداشتنی برادران امیدوار که در گذشته کالسکه خانه مجموعه کاخ سعداباد تهران بوده است، داستان یکی از شگفتانگیزترین ماجراجوییهای قرن بیستم را روایت میکند. اینجا دنیای عیسی و عبدالله امیدوار، اولین جهانگردان ایرانی است که در دهه سی شمسی با یک موتور سیکلت، سفری ده ساله را به دور دنیا آغاز کردند. در این موزه میتوان یادگاری سفر آنها، از ابزارهای بومیان آمازون و آفریقا گرفته تا عکسهای بکر و یادداشتهایشان از مناطق صعبالعبور جهان را تماشا کرد.
موزه سلاح های دربار کاخ سعداباد تهران
کاخ سابق غلامرضا پهلوی (برادر ناتنی محمدرضا شاه) اکنون به نام موزه سلاحهای دربار شناخته میشود. این مجموعه شامل سه بخش اصلی است: سلاحهای شکاری، سلاحهای کمری و مسلسلها، و سلاحهای اهدایی از سوی شخصیتهای برجسته جهانی به دربار پهلوی.
موزه آشپزخانه سلطنتی
موزه آشپزخانه سلطنتی در کاخ سعداباد تهران بیشتر شبیه یک فرصت جالب و کمنظیر برای دیدن پشت صحنه زندگی سلطنتی است. آشپزخانه مرکزی مجموعه سعدآباد با مساحت ۸۰۰ متر مربع، وظیفه تامین غذای کاخ سفید را بر عهده داشته است. این مکان که با مدرنترین تجهیزات آشپزخانهای از برند آلمانی «مولر» در زمان خود مجهز شده بود، امروز به همان شکل حفظ شده و بازدیدکنندگان میتوانند از نزدیک با فرآیند آمادهسازی غذا، تجهیزات پیشرفته و مقیاس بزرگ پذیرایی در دربار آشنا شوند.
موزه اتومبیل های سلطنتی
اگر از علاقهمندان به اتومبیل باشید، این موزه در کاخ سعداباد تهران برای شما مثل یک بهشت است. موزه اتومبیلهای سلطنتی قبلا محل نگهداری خودروهای افراد دربار بود. اکنون در این مکان، مجموعهای از خودروهای گرانقیمت و کمیاب خاندان پهلوی از نزدیک به نمایش گذاشته شده است. از رولزرویس و کادیلاکهای تشریفاتی گرفته تا بنزهای ضدگلوله و حتی یک پورشه و یک فراری که توسط محمدرضا شاه و فرزندانش استفاده میشدند، همگی در این موزه گردآوری شدهاند و هر کدام داستانی از تاریخ، تکنولوژی را روایت میکنند.
موزه آب کاخ سعداباد تهران
موزه آب کاخ سعداباد تهران در بنای دفتر سابق رئیس تشریفات کاخ قرار دارد و به یکی از حیاتیترین عناصر تمدن ایران، یعنی «آب» اختصاص یافته است. این موزه با نمایش اسناد تاریخی، ابزارهای قدیمی، ماکتهای قنات و سدهای باستانی و نمایشگرهای مدرن، تاریخچه مدیریت منابع آب در ایران و اهمیت آن را به تصویر میکشد. بازدید از این موزه، درک عمیقتری از دانش بومی و مهندسی ایرانیان در بهرهبرداری از این مایع حیات و ارتباط آن با شکلگیری زندگی در مجموعه سعدآباد را ایجاد میکند.
کاخ هایی که امکان بازدید ندارند
بله، در مجموعه فرهنگی-تاریخی کاخ سعداباد تهران، تمام ساختمانها و کاخها برای بازدید عمومی باز نیستند. دلایل اصلی این موضوع، کاربری دولتی و همچنین نیاز به مرمت و بازسازی است.
مهمترین بخش غیرقابل بازدید کاخ سعداباد تهران، محدوده در اختیار نهاد ریاست جمهوری است. این بخش که شامل چندین کاخ و ساختمان میشود، برای مقاصد تشریفاتی، میزبانی از مهمانان عالیرتبه خارجی و جلسات رسمی دولتی استفاده میشود و به دلایل امنیتی، بازدید از آن برای عموم ممکن نیست.
کاخ محل اقامت ملکه مادر (تاجالملوک) یا ساختمان جمهور فعلی، کاخ احمدشاهی، کاخ بهمن پهلوی و کاخ لیلا پهلوی برخی از این مکانهای غیر قابل بازدید هستند.
خرید بلیط کاخ سعداباد تهران
تنها روش قطعی و مطمئن برای خرید بلیط کاخ سعداباد تهران، مراجعه حضوری به گیشههای فروش بلیط است که در هر دو ورودی اصلی مجموعه (ورودی دربند و ورودی زعفرانیه) قرار دارند. فراموش نکنید که پرداخت هزینه در گیشهها فقط با استفاده از کارت بانکی امکانپذیر است و به هیچ عنوان پول نقد پذیرفته نمیشود.
هنگام خرید بلیط از گیشه، میتوانید کاخهایی را که دوست دارید از آنها بازدید کنید را انتخاب کرده و هزینه آن را با کارت بانکی خود پرداخت کنید.
طبیعت کاخ سعداباد تهران
یکی از اصلیترین دلایل جذابیت کاخ سعداباد تهران، طبیعت بینظیر و باعظمت آن است. این مجموعه در واقع یک پارک جنگلی بزرگ در شمال تهران است که درختان بسیار قدیمی، به خصوص چنارهای سر به فلک کشیده، فضایی آرام و سرسبز را به وجود آوردهاند. عنصر کلیدی این طبیعت، رودخانه دربند است که از میان مجموعه عبور میکند. این رودخانه نه تنها باعث خنکی و طراوت دائمی هوا میشود، بلکه صدای آرامشبخش آن به بخشی جداییناپذیر از هویت سعدآباد تبدیل شده است.
زیبایی این طبیعت به یک فصل خاص محدود نمیشود و در تمام طول سال دیدنی است. بهار با سرسبزی و شکوفههایش، تابستان با سایههای خنک و دلپذیرش که آن را به یک گریزگاه عالی از گرما تبدیل میکند و پاییز با برگهای رنگارنگ و مشهورش، هر کدام جلوهای متفاوت و تماشایی به سعدآباد میبخشند. حتی زمستان نیز با سکوت و آرامش خاص خود و منظره درختان بیبرگ، فضایی متفاوت و جذاب برای بازدیدکنندگان ایجاد میکند.
پوشش گیاهی و جانوری کاخ سعداباد تهران
طبیعت مجموعه کاخ سعداباد تهران به لطف عبور رودخانه دربند و وسعت زیادش، یک زیستگاه غنی در دل تهران است. پوشش گیاهی آن تحت سلطه درختان چنار کهنسال قرار دارد که در کنار گونههای متنوع دیگری چون سرو، کاج و بید، فضایی جنگلی ایجاد کردهاند. این محیط به پناهگاهی امن برای حیات وحش شهری تبدیل شده است، به طوری که علاوه بر انواع پرندگان مانند طوطیهای طوقدار، حضور دائمی و بازیگوشی سنجابهای ایرانی به یکی از جاذبههای زنده و اصلی این مجموعه برای بازدیدکنندگان تبدیل شده است.
امکانات کاخ سعداباد تهران
کاخ سعداباد تهران یک مجموعه بزرگ است که بازدید از آن نیازمند صرف زمان کافی و امکانات است. این مجموعه برای رفاه بیشتر بازدیدکنندگان، امکانات زیر را ارائه میکند:
- ونهای برقی برای حمل و نقل داخلی
- کافه و رستوران
- فروشگاههای فرهنگی
- عکاسخانه قاجاری
- سرویسهای بهداشتی و نمازخانه
- نیمکت و فضاهای استراحت
نکات بازدید از سعدآباد
قبل از بازدید کاخ سعدآباد تهران، چند نکته را لازم است که بدانید و خودتان را از قبل برای آن آماده کنید. نکات بازدید از سعدآباد به شرح زیر است:
- برای بازدید کامل حداقل نصف روز زمان بگذارید و از قبل ۲ تا ۳ موزه را انتخاب کنید.
- بلیط ورودی محوطه و بلیط هر موزه باید جداگانه تهیه شود.
- پرداخت هزینه بلیط در گیشه فقط با کارت بانکی امکانپذیر است.
- حتما کفش بسیار راحت برای پیادهروی طولانی و در مسیرهای شیبدار بپوشید.
- میتوانید از ونهای برقی داخلی برای جابجایی سریعتر (با هزینه جدا) استفاده کنید.
- همراه داشتن آب و خوراکی سبک ضروری است.
- قبل از حرکت، ساعات کاری رسمی مجموعه کاخ سعداباد تهران را بررسی کنید.
- بهترین فصل بازدید بهار و پاییز، و بهترین زمان برای پرهیز از شلوغی، صبح روزهای کاری است.
جاهای دیدنی اطراف کاخ سعداباد تهران
اگر به تهران سفر کردهاید و میخواهید در اطراف کاخ موزه سعدآباد هم گردشی کنید، این مکانهای جذاب را از دست ندهید.
دربند
دربند یکی از قدیمیترین و محبوبترین ییلاقهای تهران است که درست در نزدیکی ورودی شمالی کاخ سعداباد تهران قرار دارد. این منطقه با مسیر کوهپیمایی، رستورانها و کافههای متعدد و جذاب در کنار رودخانه، پاتوقی عالی برای تفریح، پیادهروی و صرف غذا در فضایی خوش آبوهوا تبدیل است.
بازار تجریش و امامزاده صالح
میدان تجریش با بازار سرپوشیده و سنتی خود، فاصله بسیار کمی تا کاخ سعداباد تهران دارد. این بازار با حالوهوای قدیمی، مغازههای رنگارنگ ترهبار، ادویهجات و صنایع دستی، یکی از پرجنبوجوشترین نقاط تهران است. در کنار آن، آستان مقدس امامزاده صالح (ع) با گنبد فیروزهای زیبایش، یک مکان مهم زیارتی و معنوی در تهران به شمار میرود.
باغ فردوس و موزه سینما
باغ فردوس زیبا با عمارت قاجاری جذابش، در خیابان ولیعصر و در نزدیکی میدان تجریش واقع شده است. این مکان اکنون میزبان موزه سینمای ایران است و با داشتن چندین سالن سینما و کافههای دنج، به یک مرکز فرهنگی محبوب برای علاقهمندان به هنر و سینما تبدیل شده است.
درکه
درکه، درهای ییلاقی و مشابه دربند است که در غرب کاخ سعداباد تهران قرار دارد و یکی دیگر از مسیرهای اصلی کوهنوردی شمال تهران محسوب میشود. این منطقه نیز با داشتن رودخانه، طبیعت سرسبز و رستورانهای فراوان در طول مسیر، انتخاب عالی برای دوستداران طبیعت و کوهپیمایی است.
مجموعه فرهنگی-تاریخی نیاوران
مجموعه نیاوران سومین کاخ سلطنتی مهم تهران پس از گلستان و کاخ سعداباد تهران است و در شرق سعدآباد قرار دارد. کاخ نیاوران که اقامتگاه اصلی خانواده محمدرضا پهلوی در دهه آخر حکومتشان بود، با معماری مدرنتر و فضایی جمعوجورتر، مکملی برای بازدید از سعدآباد و آشنایی با تاریخ معاصر ایران است.
ساعت بازدید و آدرس کاخ سعدآباد
ساعت بازدید از کاخ موزه سعدآباد هر روز از ساعت ۹ صبح تا ۱۷ است. مجموعه در روزهای سوگواری رسمی تعطیل است.
آدرس کاخ سعدآباد و ورودی ها
مجموعه کاخ سعداباد تهران دو ورودی اصلی برای بازدیدکنندگان دارد:
- ورودی زعفرانیه (ورودی اصلی و پیشنهادی برای خودرو شخصی):
- آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، خیابان شهید فلاحی (زعفرانیه)، انتهای خیابان شهید کمال طاهری.
- ورودی دربند:
- آدرس: تهران، میدان تجریش، میدان دربند، سمت چپ میدان.
- توضیحات: این ورودی برای کسانی که از وسایل نقلیه عمومی (مترو و تاکسی) استفاده میکنند، دسترسی بسیار راحتتری دارد. از ایستگاه مترو تجریش به راحتی میتوان با تاکسی به میدان دربند رسید.
مسیر دسترسی به کاخ سعداباد تهران
برای رسیدن به مجموعه کاخ سعداباد تهران میتوانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید. در ادامه، مسیرهای دسترسی به هر دو ورودی اصلی مجموعه (زعفرانیه و دربند) به تفکیک توضیح میدهیم.
دسترسی با مترو
سادهترین راه برای رسیدن به کاخ سعداباد تهران استفاده از خط ۱ متروی تهران (خط قرمز رنگ تجریش-کهریزک) است.
- مسیر: سوار خط ۱ مترو شده و در ایستگاه آخر، یعنی ایستگاه تجریش، پیاده شوید.
- از ایستگاه تجریش به بعد:
- برای ورودی دربند: پس از خروج از مترو، از میدان قدس با تاکسیهای خطی یا تاکسیهای اینترنتی به راحتی و با طی مسافتی کوتاه به میدان دربند میرسید. ورودی کاخ در سمت چپ میدان مشخص است.
- برای ورودی زعفرانیه: از میدان تجریش، تاکسیهایی به سمت زعفرانیه و خیابان شهید فلاحی وجود دارند. میتوانید با تاکسی یا خودروهای اینترنتی خود را به انتهای خیابان کمال طاهری، یعنی ورودی زعفرانیه برسانید.
دسترسی با اتوبوس و BRT
- مسیر: خط ۷ اتوبوسهای تندرو (BRT) که مسیر راهآهن تا تجریش را طی میکند، گزینه مناسبی است. در ایستگاه پایانی، یعنی میدان تجریش پیاده شوید.
- از میدان تجریش به بعد: مانند مسیر مترو، از میدان تجریش میتوانید با تاکسی خود را به یکی از دو ورودی دربند یا زعفرانیه برسانید. سایر خطوط اتوبوسرانی که به میدان قدس یا تجریش میروند نیز شما را به نزدیکی این مسیرها میرسانند.
دسترسی با تاکسی و تاکسی های اینترنتی
تاکسی راحتترین روش دسترسی به کاخ سعداباد تهران است. کافیست در اپلیکیشنهای درخواست خودرو یکی از دو مبدا زیر را به عنوان مقصد انتخاب کنید:
- ورودی زعفرانیه کاخ سعدآباد
- ورودی دربند کاخ سعدآباد
دسترسی با خودروی شخصی
- مسیر: از طریق خیابانهای اصلی مانند خیابان ولیعصر یا بزرگراههایی مثل مدرس و چمران، خود را به سمت میدان تجریش یا چهارراه پارکوی برسانید. سپس وارد خیابان شهید فلاحی (زعفرانیه) شوید و تا انتهای خیابان کمال طاهری ادامه دهید تا به ورودی زعفرانیه برسید.
در نظر داشته باشید که کاخ سعداباد تهران پارکینگ اختصاصی ندارد و باید اتومبیل خود را در خیابانهای اطراف پارک کنید.
کاخ سعداباد تهران؛ بازدید از یک میراث زنده
کاخ سعداباد تهران اگر شاخصترین مکان گردشگری این شهر نباشد، قطعا یکی از برجستهترین آنهاست. این مجموعه که بخش بزرگی از تاریخ معاصر ما را در خود دارد، همیشه به عنوان یکی از دیدنیترین آثار تاریخی ایران به شمار میآید. نه فقط یادگاریهای تاریخی، بلکه طبیعت منحصر به فرد آن که شبیه یک قطعه از بهشت است، آن هم در دل دودآلود خیابانهای پایتخت، ارزش قدم زدن و چند نفس عمیق را دارد. برای بازدید از کاخ سعدآباد میتوانید از خدمات اسنپ تریپ مانند تهیه بلیط سفر به تهران و رزرو اقامتگاه استفاده کرده و سفری راحت و بیدغدغه را تجربه کنید
سوالات متداول؛
آیا برای ورود به هر کاخ باید بلیط جداگانه تهیه کرد؟
بله. شما ابتدا باید یک بلیط برای ورودی اصلی محوطه کاخ سعداباد تهران تهیه کرده و سپس برای بازدید از هر کاخ یا موزه، یک بلیط مجزا جلوی درب همان مکان خریداری نمایید.
بهترین و سریعترین راه دسترسی به کاخ سعداباد تهران چیست؟
بهترین راه استفاده از مترو است. در ایستگاه تجریش (آخرین ایستگاه خط ۱) پیاده شوید و از آنجا با تاکسی خود را به ورودی دربند یا زعفرانیه برسانید.
آیا میتوان در یک روز از تمام کاخها دیدن کرد؟
بله ولی به دلیل وسعت زیاد مجموعه و تعداد بالای موزهها، بازدید از همه آنها در یک روز بسیار دشوار و خستهکننده است. پیشنهاد میشود برای یک بازدید چند ساعته، ۲ تا ۳ کاخ اصلی (مانند کاخ سفید و کاخ سبز) را انتخاب کنید.
پرداخت هزینه بلیط کاخ سعداباد تهران به چه صورت است؟
پرداخت هزینه بلیط در گیشهها فقط با کارت بانکی امکانپذیر است و به هیچ عنوان پول نقد پذیرفته نیست.
دسته:ایرانگردیجاذبه
نظری ثبت نشده