در دنیای امروز، اولین کاری که برای خروج از کشور باید انجام دهید گرفتن پاسپورت است. پاسپورت یا گذرنامه، هویت بین‌المللی شما را تایید می‌کند و بدون آن، عبور از مرزهای کشور تقریبا غیر ممکن است. اما گرفتن پاسپورت چه مراحلی دارد، چه مدارکی برای آن لازم است و چقدر طول می‌کشد؟ در این مقاله، به طور کامل مراحل دریافت گذرنامه در ایران را بررسی می‌کنیم و نکاتی کاربردی برای داشتن یک تجربه بی‌دردسر در این مسیر را به شما خواهیم گفت.
پاسپورت چیست؟
پاسپورت یا گذرنامه، یک سند رسمی و بین‌المللی است که توسط دولت هر کشور برای شهروندان خود صادر می‌شود. این سند نمایانگر هویت، تابعیت و اجازه خروج و ورود فرد از مرزهای کشور است. به زبان ساده‌تر، پاسپورت شناسنامه شما در سفرهای خارجی محسوب می‌شود و بدون آن نمی‌توانید به کشورهای دیگر سفر کنید.
پاسپورت شامل اطلاعاتی مانند نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد، عکس، شماره پاسپورت، تاریخ صدور و تاریخ انقضاست. برخی کشورها انواع مختلفی از پاسپورت دارند، مانند پاسپورت معمولی، دیپلماتیک یا خدماتی که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند.
در ایران چند نوع پاسپورت داریم؟
آیا می‌دانستید که گرفتن پاسپورت در ایران، بسته به نوع سفر و هویت شما ممکن است تفاوت داشته باشد؟ در کشور سه نوع پاسپورت یا گذرنامه صادر می‌شود که هرکدام برای گروه خاصی از افراد کاربرد دارد.
پاسپورت عادی یا سیاحتی
این نوع گذرنامه برای عموم مردم صادر می‌شود و بیشترین کاربرد را دارد. اگر قصد سفر، تحصیل، مهاجرت یا کار در خارج از کشور را دارید، همین نوع پاسپورت برایتان صادر خواهد شد.
پاسپورت سیاسی
پاسپورت سیاسی برای مقامات بلندپایه دولتی، مانند رئیس‌جمهور، وزرا، نمایندگان رسمی دولت یا کسانی که ماموریت سیاسی در کشورهای دیگر دارند صادر می‌شود. این نوع پاسپورت دارای امتیازاتی در سطح بین‌المللی است.
پاسپورت خدمت یا خدماتی
این نوع برای کارکنان دولت یا نهادهای نظامی و امنیتی صادر می‌شود که به دلایل کاری به خارج از کشور اعزام می‌شوند، بدون اینکه ماموریتشان جنبه سیاسی داشته باشد. این پاسپورت فقط در مدت ماموریت اعتبار دارد و پس از آن باید بازگردانده شود.
مدارک لازم برای گرفتن پاسپورت چیست؟
برای دریافت پاسپورت در ایران، باید مدارک مشخصی همراه خود ببرید و مراحل مشخصی را طی کنید. مدارک مورد نیاز برای دریافت پاسپورت عادی شامل موارد زیر است:
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
- دو قطعه عکس ۶×۴ جدید (رنگی، زمینه سفید، تمام‌رخ)
- فیش واریزی به مبلغ مشخص به حساب خزانه‌داری کل کشور
- پرداخت هزینه خدمات دفاتر پلیس +۱۰
- پرداخت هزینه پست برای ارسال گذرنامه به درب منزل
- دفترچه آماده به خدمت یا کارت پایان خدمت برای آقایان زیر ۵۰ سال
- اجازه محضری برای افراد زیر ۱۸ سال توسط قیم قانونی و زنان متاهل
- فرم تکمیلی درخواست گذرنامه
از کجا ثبت نام پاسپورت را شروع کنیم؟
برای دریافت گذرنامه، باید ابتدا به نزدیک‌ترین دفتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس +۱۰) مراجعه کنید. این دفاتر مسئول ثبت درخواست اولیه، دریافت مدارک، گرفتن اثر انگشت و ارسال اطلاعات شما به اداره گذرنامه هستند. بعد از تحویل مدارک، رسیدی دریافت می‌کنید که شامل شماره پیگیری است. پس از بررسی، پاسپورت اغلب بین ۷ تا ۱۴ روز کاری از طریق پست به آدرس منزل شما ارسال می‌شود.
برای تمدید پاسپورت باید چه کنیم؟
برای تمدید پاسپورت در ایران، ابتدا مدارک لازم برای پاسپورت را جمع آوری کنید. بخشی از این مدارک مانند فرم درخواست تمدید را باید با مراجعه به دفاتر پلیس +۱۰ تکمیل کنید. در نظر داشته باشید که حضور شخص متقاضی برای انگشتنگاری و ثبت سفارش الزامی است. هزینه تمدید گذرنامه را پرداخت کرده و مدارک را تحویل دهید. رسید یا کد پیگیری را از دفتر پلیس +۱۰ دریافت کنید و ۵ تا ۱۰ روز، پاسپورتتان را درب منزل تحویل بگیرید. وضعیت صدور را می‌توانید با پیامک یا کد دستوری پیگیری کنید ( #۱۱۰* یا پیامک از ۱۱۰۰).
شرایط و نحوه گرفتن پاسپورت برای بانوان
گرفتن پاسپورت برای زنان ایران، فرق چندانی با مردان ندارد، اما نکاتی وجود دارد که در این میان اندکی تفاوت ایجاد می‌کند. علاوه بر مدارک مشترک زنان و مردان که قبل‌تر به آن اشاره کردیم، این موارد را هم در نظر بگیرید:
- دو قطعه عکس ۶×۴ جدید باید با حجاب کامل، زمینه سفید و بدون آرایش غلیظ باشد.
- طبق قانون، زنانی که ازدواج کرده‌اند برای خروج از کشور نیاز به اجازه رسمی شوهر دارند؛ این اجازه می‌تواند به صورت کتبی محضری یا ثبت اجازه در سند ازدواج باشد.
- در صورت بیوه یا مطلقه بودن، مدارک اثبات طلاق یا فوت شوهر باید ارائه شود.
- برای دختران زیر ۱۸ سال، پدر یا ولی قانونی باید حضور داشته باشد و برای صدور پاسپورت اجازه رسمی بدهد.
نکات مهم در مورد ثبت نام پاسپورت بانوان
چند نکته مهم در مورد شرایط و روش گرفتن پاسپورت برای بانوان وجود دارد:
- اگر زن متاهل قصد سفر زیارتی یا کاری دارد، باز هم اجازه همسر لازم است.
- زنانی که در زمان عقد «حق خروج از کشور» را در سند ازدواجشان درج کرده‌اند، می‌توانند بدون اجازه شوهر اقدام به دریافت گذرنامه کنند.
- در صورت خودداری شوهر از دادن اجازه، زن می‌تواند از دادگاه خانواده درخواست مجوز خروج از کشور کند؛ مخصوصا اگر سفر ضروری باشد (مثلا برای درمان، تحصیل یا مسابقات بین‌المللی).
مدارک لازم برای پاسپورت مردان
مردان ایرانی برای گرفتن پاسپورت، باید چند مورد خاص را مدنظر قرار دهند که مخصوص آن‌هاست:
- دو قطعه عکس ۶×۴ جدید ظاهر رسمی و بدون ریش بلند یا کلاه نظامی یا تبلیغاتی (زمینه سفید، تمام‌رخ، بدون کلاه و عینک)
- کارت پایان خدمت یا معافیت هوشمند (برای افراد زیر ۵۰ سال)
- آقایانی که زیر ۵۰ سال دارند، باید وضعیت خدمت سربازی‌شان روشن باشد؛ یعنی کارت پایان خدمت، کارت معافیت یا مجوز خروج موقت از کشور ارائه کنند.
- حضور و اجازه رسمی پدر یا ولی قانونی برای پسران زیر ۱۸ سال
شرایط و نحوه گرفتن پاسپورت برای مشمولان خدمت
یکی از چالش‌های مهم در مورد دریافت گذرنامه برای آقایان، بحث سربازی است. اگر مردی مشمول سربازی باشد و هنوز کارت پایان خدمت یا معافیت نگرفته، به طور عادی نمی‌تواند گذرنامه بگیرد. اما دانشجویان یا دانش‌آموزان مشمول می‌توانند برای سفرهای زیارتی، علمی یا ورزشی با مجوز سازمان نظام وظیفه و محدودیت زمانی خاص (مثلا ۳۰ روز) مجوز بگیرند.
افراد در حال معافیت یا در روند اعزام نیز باید ابتدا وضعیتشان را مشخص کنند تا مجاز به دریافت گذرنامه باشند.
نکات مهم گرفتن پاسپورت برای مشمولان خدمت
اگر آقا هستید و باید تکلیف سربازی خود را برای دریافت گذرنامه مشخص کنید، موارد زیر را فراموش نکنید:
- اگر کارت پایان خدمت قدیمی باشد (کاغذی)، ممکن است لازم باشد ابتدا آن را به کارت هوشمند تبدیل کنید.
- برای دریافت گذرنامه، حضور شخص متقاضی در دفاتر پلیس +۱۰ ضروری است (برای انگشتنگاری و عکس).
- اگر پاسپورت قبلی دارید و اعتبارش تمام شده، باید آن را تحویل دهید یا گزارش مفقودی بدهید.
هزینه گرفتن پاسپورت چقدر است؟
در سال ۱۴۰۴، هزینه دریافت یا تمدید گذرنامه در ایران حدود ۴۸۲٬۰۰۰ تومان است. این مبلغ شامل هزینه‌های مختلفی است که باید در دفاتر پلیس +۱۰ پرداخت شود. در جدول زیر، جزئیات این هزینه‌ها را مشاهده می‌کنید.
| عنوان هزینه | مبلغ تقریبی (تومان) |
| فرم و شناسه گذرنامه | ۵٬۰۰۰ |
| عوارض شهرداری | ۲۰٬۰۰۰ |
| انگشتنگاری | ۱۵٬۰۰۰ |
| دادرسی | ۲۰٬۰۰۰ |
| عکس و احراز هویت | ۶۰٬۰۰۰ |
| خدمات دفتری پلیس +۱۰ | ۱۳۴٬۰۰۰ |
| چاپ و صدور گذرنامه | ۲۰۰٬۰۰۰ |
| مجموع کل | ۴۸۲٬۰۰۰ |
جزییات مهم در مورد هزینه دریافت گذرنامه
بخشی از مراحل دریافت گذرنامه، پرداخت هزینه آن است. این چند نکته را پیش از اقدام برای صدور گذرنامه در خاطر داشته باشید:
- پرداخت فقط از طریق دستگاه کارت‌خوان (POS) دفاتر پلیس +۱۰ انجام می‌شود؛ واریز نقدی یا اینترنتی قابل قبول نیست.
- مدت زمان صدور پاسپورت معمولا بین ۷ تا ۱۴ روز کاری است؛ در زمان‌های پرتردد ممکن است این زمان افزایش یابد.
- هزینه تمدید پاسپورت با هزینه صدور آن برابر است؛ بنابراین، مبلغی که برای تمدید باید پرداخت کنید مشابه مبلغ صدور اولیه است.
چه کسانی نمی‌توانند پاسپورت بگیرند؟
اما دریافت گذرنامه برای همه هم امکانپذیر نیست. بعضی از افراد به دلایلی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم، نمی‌توانند گذرنامه دریافت کنند:
- مشمولان خدمت سربازی بدون کارت پایان خدمت یا معافیت
- افرادی که به دلیل بدهی مالیاتی یا محکومیت قضایی اجازه خروج از کشور ندارند.
- زنانی که بدون اجازه همسر قصد خروج از کشور دارند.
- افرادی که به دستور مراجع قضایی یا اداری ممنوع‌الخروج می‌شوند و گذرنامه جدید برای آن‌ها صادر نمی‌شود.
- افراد زیر ۱۸ سال بدون اجازه ولی یا قیم قانونی
- کسانی که گذرنامه قبلی‌شان باطل یا مفقودی است و پیگیری نکرده‌اند.
مدت زمان اعتبار پاسپورت
گذرنامه‌ها در ایران به صورت ۵ ساله صادر می‌شوند. یعنی پس از صدور، گذرنامه تا ۵ سال معتبر است و بعد از آن باید تمدید یا گذرنامه جدید صادر شود. چند نکته مهم در مورد اعتبار پاسپورت را هم بد نیست که بدانید:
- پاسپورت‌ها برای کودکان زیر ۱۸ سال هم معمولا ۵ ساله هستند، اما در بعضی موارد ممکن است مدت اعتبار کوتاه‌تر باشد.
- توصیه می‌کنیم حداقل ۶ ماه قبل از پایان اعتبار گذرنامه برای تمدید آن اقدام کنید، چون بسیاری از کشورها برای ورود به ویزا یا سفر، حداقل ۶ ماه اعتبار از تاریخ سفر را درخواست می‌کنند.
- در صورت مفقودی یا مخدوش شدن گذرنامه، باید نسبت به دریافت گذرنامه جدید اقدام کنید؛ حتی اگر مدت اعتبار آن به پایان نرسیده باشد.
گرفتن گذرنامه و نقش مهم اسنپ تریپ
دریافت گذرنامه یکی از مهمترین کارهایی است که پیش از سفر خارجی باید انجام دهید، اما شما بهتر از ما می‌دانید که قبل از سفر، مخصوصا اگر آن سفر به خارج از مرزها باشد، چقدر کار برای انجام دادن وجود دارد. اسنپ تریپ در این میان به کمک شما می‌آید تا با رزرو هتل و خرید بلیط، کارهایتان سریع‌تر پیش برود و بتوانید به اموری مثل دریافت گذرنامه راحت‌تر رسیدگی کنید. پس حالا با خیال راحت بروید سراغ تمدید یا دریافت گذرنامه و از سفر پیش رو لذت ببرید.
سوالات متداول؛
پاسپورت چقدر اعتبار دارد؟
معمولا پاسپورت در ایران ۵ سال اعتبار دارد.
آیا برای دریافت پاسپورت حتما باید به پلیس +۱۰ مراجعه کنیم؟
بله، حضور شخص برای انگشتنگاری و ثبت درخواست در پلیس +۱۰ الزامی است.
آیا بانوان متاهل بدون اجازه همسر می‌توانند گذرنامه بگیرند؟
خیر، معمولا نیاز به اجازه محضری همسر دارند مگر با حکم دادگاه.
هزینه صدور یا تمدید گذرنامه چقدر است؟
حدود ۴۸۰ هزار تومان (سال ۱۴۰۴) که در دفاتر پلیس +۱۰ پرداخت می‌شود.
دسته:مهارتهای سفر
نظری ثبت نشده