وقتی مرال‌ها فریاد می‌زنند

از نیمه شهریور تا نیمه مهرماه، فصل گاوبانگی‌ست. فصلی که گوزن‌های قرمزرنگ خزری یا مرال‌ها باهم جفت‌گیری می‌کنند. و در این روزها صدایشان در برخی از جنگل‌های شمال شنیده می‌شود.

گاوبانگی چیست؟

هوا که رو به خنکی برود و شهریور که به نیمه برسد، فصل گاوبانگی هم شروع می‌شود. گاوبانگی فصلی‌ست که در آن مرال‌ها یا گوزن‌های قرمز رنگ جفت‌گیری می‌کنند.

از آنجایی که صدای این جفت‌گیری و فراخواندن مرال‌های ماده توسط مرال‌های نر خیلی بلند و صدایی شبیه گاو است، به آن گاوبانگی می‌گویند. اما این کار آسان هم نیست. مرال‌های نر با هم رقابت می‌کنند و همین رقابت باعث بالا گرفتن دعوا و شنیدن صداهای بلندتر می‌شود.

این نوع گوزن‌ها در خطر انقراض‌اند و از آنجایی که فصل جفت‌گیری برایشان تعیین کننده است، باید مراقب‌شان بود. هشت ماه بعد از جفت‌گیری، حاصل به بار می‌نشیند و در فصل بهار بچه گوزن به دنیا می‌آید.

گوزن قرمز خزری چه نوع گوزنی‌ست؟

بر طبق آمارها شمار گوزن‌های قرمز خزری یا مرال‌ها در ایران به ۴۰۰ راس می‌رسد، ولی همین تعداد هم در خطر انقراض‌اند. حتما آنها را با شاخ‌های بلندشان در عکس‌ها دیده‌ایم و از زیبایی‌شان به وجد آمده‌ایم.

این نوع گوزن، یکی از گونه‌های گوزن قرمز است که بیشتر در حاشیه دریای خزر و جنگل‌های هیرکانی زندگی می‌کند. جنگل‌هایی مثل هزارجریب بهشهر و نکا، پناهگاه حیات وحش دودانگه و چهاردانگه و منطقه حفاظت شده البرز مرکزی، کیاسر و دیلمان. اما در جاهایی مثل جنگل‌های ارسباران هم این گوزن‌ها دیده شده.

درست است که دیدن این جفت‌گیری از نزدیک می‌تواند خیلی جالب و هیجان‌انگیز باشد، ولی نباید مزاحم این جفت‌گیری شد. فصل گاوبانگی یکی از مراحل مهم و حیاتی در زندگی گوزن قرمز خزری‌ست و بقاء و تولید مثل‌شان به همین دوره وابسته است.

مرال‌های نر با فرارسیدن دوره گاوبانگی به دنبال جفت می‌روند و با برآوردن صداهایی بسیار بلند ماده‌ها و نرهای رقیب را صدا می‌زنند. تا قبل از شروع این فصل، مرال‌ها در دل جنگل‌های درهم تنیده هیرکانی زندگی می‌کنند و به دلیل هشیاری بالا شکارشان به این آسانی‌ها نیست. اما فصل گاوبانگی فرق می‌کند.

مرال‌های نر در فصل گاوبانگی در یک حالت مستی و گیجی به سر می‌برند و به همین دلیل هشیاری لازم برای فرار از دست شکاچیان را ندارند. به همین دلیل شکارچیان از این فرصت سواستفاده و مرال‌ها را شکار می‌کنند.

حتی برخی شکارچیان با دمیدن در شاخ‌هایی مخصوص صدای مرال‌های نر را تقلید می‌کنند. از آنجا که مرال نر در این دوره هشیاری لازم را ندارد فریب این صدا را می‌خورد. و فکر می‌کند که یک گوزن نر در محدوده قلمرو‌اش وارد شده و به این ترتیب به راحتی شکار می‌شود.