کاشان، که در ۲۲۰ کیلومتری جنوب تهران و ۲۰۰ کیلومتری شمال اصفهان و بین کوه و کویر قرار گرفته، به گلاب و فرشش معروف است. در این شهر اما خانه‌های زیادی هم هستند که کاشان را به شهری همه چیز تمام تبدیل کرده‌اند.
خانه بروجردیها هم عروس خانه‌های کاشان است و هم یکی از زیباترین خانه‌های ایران. البته داستان عاشقانه این خانه هم به تماشایش معنای خاصی می‌دهد. خوشبختانه در تاریخ، ماجراهای عاشقانه‌ای هم پیدا می‌شود که پایان خوشی داشته‌اند. و ماجرای عشقی سید مهدی نطنزی و دختر حاج جعفر طباطبایی هم یکی از آنهاست.
آنچه در این مطلب خواهید خواند:
داستان ساخت خانه بروجردیها
سید مهدی نطنزی، از تجار بزرگ کاشان که به دلیل سفرهای تجاری زیادش به بروجرد به بروجردی معروف شده بود، از دختر یکی از سرشناس‌ترین بازرگانان کاشان خواستگاری می‌کند. طباطبایی به شرطی با ازدواج دخترش و بروجردی موافقت می‌کند که سید مهدی خانه‌ای به بزرگی و زیبایی خانه طباطبایی که در شان عروس باشد، بسازد. و این انگیزه ساخت خانه‌ای باشکوه و تاریخی می‌شود. که ما حالا به اسم خانه بروجردیها می‌شناسیمش و می‌توانیم به تماشایش برویم.
سید مهدی برای آنکه عشقش را ثابت کند و خیلی خوب از عهده کار برآید از علی مریم کاشانی، معمار بزرگ عصر قاجار و طراح خانه طباطبایی‌ها، می‌خواهد که خانه او را هم با همان ظرافت و شکوه بسازد.
اینطور می‌شود که استاد علی مریم کاشانی، اصلی‌ترین قسمت‌های خانه بروجردیها را در عرض هفت سال و در مساحت زمینی به بزرگی ۱۷۰۰ متر مربع و زیربنایی در حدود ۳۰۰۰ متر مربع می‌سازد. تا سید مهدی خوشحال و مغرور عروس خانم قجری را به خانه ببرد. پس وقتی در ایوان بزرگ این خانه ایستاده‌اید. یا در حیاط آن راه می‌روید شاید تصور طبق‌های بزرگ میوه و شیرینی و دسته مطرب‌ها و لیوان‌های شربت در گوشه و کنار خانه، شما را به عروسی سید مهدی ببرد. یک عروسی مفصل و اعیانی قجری، آن هم در همچین خانه‌ای.
ماجرای ساخت خانه بروجردی ها در کاشان اما با ازدواج سید مهدی و دختر طباطبایی تمام نمی‌شود. ۱۱ سال بعد، یعنی تا سال ۱۲۷۱ ه. ش، ۱۵۰ بنا و گچ‌کار و آینه‌کار زیر نظر دو استاد بزرگ آن زمان آمدند تا تزئینات و ریزه‌کاری‌های خانه را به پایان برسانند. به همین خاطر خانه بروجردیها چیزی بیشتر از یک خانه تاریخی است. و باید آن را یکی از اصیل‌ترین آثار هنری دوران قاجار دانست که در سال ۱۳۵۳ در فهرست آثار ملّی ثبت شده.
بیشتر بخوانید: جاهای دیدنی کاشان با عکس
قسمت‌های دیدنی خانه بروجردیها
سه ورودی
خانه بروجردیها سه ورودی دارد که ورودی اصلی در شمال آن قرار گرفته. همان ورودی‌ای که از آن وارد عمارت می‌شوید. یک ورودی هم برای مهمانان خاص وجود داشته که در جنوب عمارت ساخته شده. و ورودی دیگری هم هست که مخصوص مراسم مذهبی است. و در سمت غرب ساختمان قرار دارد.
معماری خانه بروجردیها
معماری خانه دو طبقه بروجردیها هم مثل بقیه خانه‌های سنتی ایران در مناطق مذهبی و کویری، دو بخش اندورنی و بیرونی دارد. تا داخل خانه از بیرون قابل دیدن نباشد. یک حیاط، سردابی سه طبقه، و راهروهای ورودی بنا در بخش بیرونی عمارت قرار دارند. بعد هم سر در اصلی و هشتی ورودی بین فضای بیرونی و اندرونی قرار گرفته‌اند. وقتی وارد این خانه می‌شوید، بعد از گذشتن از هشتی و دالانی نسبتاً بلند و شیب‌دار به بخش شمالی حیاط مرکزی قسمت اندورنی می‌رسید. که کل ساختمان، دورتادور آن طراحی شده است.
حیاط
وسط این حیاط، یک حوض مستطیلی بزرگ است. که در شمال آن ساختمان زمستان‌نشین و در جنوب آن ساختمان تابستان‌نشین ساخته شده. دور تا دور حوض هم درخت‌های انار کاشته شده. که هم به خنکی هوای بخش اندرونی کمک کند و هم با حال و هوای عاشقانه این خانه حسابی سازگار باشد. در شرق حیاط، سه اتاق است که تزئینات اندکی دارند. با راهروهایی مشترک که زمستان‌نشین را به تابستان‌نشین وصل می‌کند.
زمستان‌نشین
در بخش زمستان‌نشین، یک اتاق، یک شاه‌نشین پنج‌در، یک مهتابی (نوعی ایوان بدون سقف)، آشپزخانه با طاقچه‌های متعدد، صندوق‌خانه و انباری می‌بینید. و دقایقی را مبهوت گچ‌بری‌ها و مقرنس‌کاری سقف تالار اصلی و جانبی می‌شوید. در این قسمت گل‌ها و پرنده‌ها و نقش حیوانات و مراسم شکار، شما را در خود عرق می‌کنند.
وقتی در ایوان زمستان‌نشین عمارت ایستاده‌اید، می‌توانید یکی از منحصربه‌فردترین بام‌های ایران را که روبرویتان و در بالای نمای بخش تابستان‌نشین قرار دارد ببینید. که دو بادگیر هشت ضلعی قرینه و یک کلاه‌فرنگی نورگیر دارد. روی بنای هلالی شکل قسمت تابستان‌نشین هم سه نورگیر مشبک دیده می‌شود که زیبایی‌های درون عمارت را قابل دیدن می‌کند.
تابستان‌نشین
وقتی از بخش شمالی خانه بروجردیها به جنوب و قسمت تابستان‌نشین می‌روید، می‌توانید لحظه‌ای در کنار باغچه و درخت حیاط، روی ایوان‌های کوچک سمت غربی بنشینید. و به ستون‌های آن تکیه بدهید و خود را جای ارباب رجوعی در قرن گذشته بگذراید که با بی‌قراری منتظر است که صاحب خانه تشریف‌فرما شود. و او را به حضور بپذیرد.
بخش تابستان‌نشین خانه که در جنوب حیاط قرار دارد، اصلی‌ترین بخش بناست. که بیشترین تزئینات و نقاشی‌ها در آنجا کار شده. اگر در تابستان وارد این قسمت شوید، رطوبت و خنکی فضا حسابی غافلگیرتان می‌کند. چون دو بادگیر بزرگی که روی بام این قسمت قرار دارد. و مثل دو کولر آبی طبیعی خیلی بزرگ همه‌جا را خنک می‌کند.
در این بخش با بالا رفتن از چند پله در جلوی ساختمان وارد ایوانی می‌شوید که در جلوی یک تالار بزرگ گنبدی قرار دارد. که گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های آن بیش از آنکه مذهبی و عرفانی باشند، حال و هوایی عاشقانه و شکوهی زمینی دارند. در تزئینات این قسمت از بنا، شمایل شاهان قاجار و داستان‌ها و روایت‌هایی عاشقانه از خمسه نظامی و هفت‌پیکر به چشم می‌خورد که با تماشایشان ممکن است زمان را از یاد ببرید.
در بخش تابستان‌نشین خانه بروجردیها به جز تالار اصلی، ۱۲ اتاق و دو گوشواره و یک شاه‌نشین هم است. که گشت و گذار در آن کمک می‌کند بیشتر با سبک زندگی خانواده‌ای ثروتمند در زمان قاجار آشنا شوید.
بیشتر بخوانید: کامل‌ترین راهنمای سفر به کاشان
آدرس و ساعت بازدید
این خانه در مرکز کاشان در محله سلطان میر احمد و در خیابان علوی قرار دارد. تابستان‌ها از ساعت ۹ صبح تا ۶ عصر و زمستان‌ها از ساعت ۹ صبح تا ۴:۳۰ بعد از ظهر می‌توانید از آن دیدن کنید.
جاذبه‌های نزدیک
از خانه بروجردیها با پای پیاده فقط ۴ دقیقه با حمام سلطان‌امیر،خانه طباطبایی‌ها، عباسیان و خانه عامری‌ها فاصله دارید. همه این جاهای دیدنی در خیابان علوی، کوچه سلطان امیر احمد واقع شده‌اند.
برای رفتن به مسجد آقابزرگ هم فقط کافی است ۱۲ دقیقه تا خیابان فاضل نراقی پیاده‌روی کنید. با ماشین هم می‌توانید در عرض یک ربع خودتان را به باغ فین در شش کیلومتری جنوب کاشان در انتهای خیابان امیرکبیر برسانید.
بهترین فصل سفر به کاشان
دومین جمعه مهرماه یکی از بهترین زمان‌ها برای سفر به کاشان است. چون می‌توانید با یک‌تیر دو نشان بزنید و هم از آب و هوای خوش پاییز حظ ببرید. و هم مراسم سنتی قالی‌شویی مشهد اردهال که هر ساله در ۴۲ کیلومتری غرب کاشان برگزار می‌شود را تماشا کنید.
فصل خوب دیگری که می‌توانید به کاشان بروید بهار و مخصوصاً اردیبهشت‌ماه است که زمان گلاب گیری کاشان هم هست. اگرچه کاشان در این زمان حسابی شلوغ است اما بوی گلاب و هوای خوش بهار حتما آنقدر هوش از سرمان می‌برد که به دشواری‌اش می‌ارزد.
بیشتر بخوانید: از قمصر کاشان چه می دانید؟
دسته:جاذبه
نظری ثبت نشده