اگر قصد سفر به تهران را دارید، پیشنهاد می‌کنیم بازدید از کاخهای تاریخی تهران را حتما در برنامه سفر خود بگنجانید. کاخ های تهران، هر یک قصه‌هایی شنیدنی از دوران‌های مختلف تاریخ ایران را در دل خود جای داده‌اند. تماشای این بناهای باشکوه، فرصتی است تا بخشی از شکوه و جلال گذشته ایران را از نزدیک لمس کنید. بیشتر این کاخ‌ها در دوره‌های صفویه و پهلوی ساخته شده‌اند و هنوز هم با زیبایی چشم‌نواز خود، بیننده را مجذوب می‌کنند.
در ادامه این مقاله از اسنپ‌تریپ، با ما همراه شوید تا گشتی داشته باشیم در میان کاخهای دیدنی تهران و با حال‌و‌هوای آن‌ها بیشتر آشنا شویم.
کاخ گلستان، بام تاریخ است!
کاخ گلستان از معروف ترین کاخ های تهران است که در زمان صفویه ساخته شد و تا دوران پهلوی مورد استفاده و توسعه قرار می‌گرفت. اما در دوره ناصرالدین قاجار به اوج خود رسید به‌طوری که بسیاری از بخش‌های فعلی در این دوره ساخته شدند. پس‌از آن در دوران پهلوی مراسم‌های مهمی مثل تاج‌گذاری را در این کاخ برگزار می‌کردند. متاسفانه بعضی از بناهای این کاخ در دوران پهلوی تخریب شدند. نکته مهم این است که کاخ گلستان در سال ۲۰۱۳ در فهرست میراث فرهنگی یونسکو به ثبت رسید.
در معماری کاخ گلستان ترکیبی از سبک‌های ایرانی و اروپایی به کار برده شده است که آن هم از سفرهای ناصرالدین شاه به کشورهای اروپایی تاثیر می‌گرفت. این یکی از ویژگی‌های برجسته این کاخ به شمار می‌رود. علاوه‌بر این کاخ گلستان انواع هنرهای ایرانی مثل آینه‌کاری، گچ‌بری،حکاکی‌های مرمر، کاشی‌کاری، نقاشی و استفاده از شیشه‌های رنگی را به زیبایی به رخ بازدیدکنندگان می‌کشد. همچنین انواع اشیا سلطنتی مثل فرش، جواهرها، عکس‌ها و اسناد را در این کاخ می‌بینید.
بخش‌های مختلف کاخ گلستان
کاخ گلستان دارای تالارها، عمارت و بخش‌های مختلفی است:
- تالار آینه: که آینه‌کاری‌های خیره کننده دارد و مراسم‌های تشریفاتی را در آن برگزار می‌کردند.
- تالار سلام: که زیباترین قسمت کاخ است و محل نگهداری هدایای سلطنتی بود. همچنین پادشاهان برای استقبال از مهمانان خارجی از آن استفاده می‌کردند.
- شمس‌العماره: که بلندترین ساختمان تهران در زمان ناصرالدین شاه بود و از معماری اروپایی برای ساخت آن بهره گرفته شده است.
- خلوت کریم‌خانی: که ساخت آن مربوط به دوره زندیه است و آرام‌ترین بخش کاخ گلستان به شمار می‌رود.
- عمارت بادگیر: که دارای ۴ بادگیر برای تهویه طبیعی هوا در تابستان است و این کاخ با آینه‌کاری‌های ظریف و شیشه‌های رنگی خود دلبری می‌کند.
- تالار الماس: که به‌دلیل آینه‌کاری‌ها، گچ‌بری‌ها و تزیین‌های براقش به این اسم معروف است.
- تالار برلیان: که باز هم به‌دلیل تزیین‌های برلیان مانندش به این نام شهرت دارد.
- موزه مخصوص: که مجموعه ای از ساعتهای لوکس، هدایای سلطنتی، جواهرها، ظروف نفیس و سلاح‌های تزیینی است و ارزش هنری و تاریخی بالایی دارد. بعضی از اشیا این موزه از طلا، نقره و سنگ‌های قیمتی ساخته شده‌اند.
- نگارستان یا نگارخانه: که در آن نقاشی‌های پادشاهان و صحنه‌های تاریخی مربوط به دوره قاجار نگهداری می‌شود. مثلا می‌توانید نقاشی‌های کمال‌الملک و نقاشان درباری دیگر را در این موزه ببینید.
کاخ نیاوران؛ کاخی به قدمت قاجار
مجموعه فرهنگی‌تاریخی نیاوران به وسعت حدود ۱۱ هکتار شامل چندین کاخ، موزه و باغ‌های تاریخی است و ازجمله کاخهای تاریخی تهران به شمار می‌رود. این کاخ در قرن ۱۹ و ۲۰ در دوران پهلوی و اواخر دوره قاجار در بخش شمالی تهران و در منطقه نیاوران ساخته شده است. به عبارتی تاریخچه کاخ نیاوران به حدود ۲۸۰ سال پیش باز می‌گردد که فتحعلی‌شاه قاجار دستور ساخت یک اقامتگاه تابستانی در حومه پایتخت را صادر کرد. چراکه در آن زمان آب‌وهوای خوش منطقه نیاوران، آن را به مکانی ایدئال برای تابستان تبدیل کرده بود.
کاخ اصلی این مجموعه در ابتدا با هدف برگزاری مراسم و مجالس سلطنتی ساخته شد. اما بعدها تبدیل به اقامتگاه دوم پادشاه پهلوی، محمدرضا شاه و خانواده‌اش شد. این کاخ با مساحت ۹۰۰۰ مترمربع به‌طور کامل با گچ‌بری، آینه‌کاری و کاشی‌کاری‌های باشکوه تزیین شده است. در این کاخ، آثار هنری زیادی مانند نقاشی‌ها و مجسمه‌های گران‌بها از هنرمندان ایرانی و خارجی به چشم می‌خورند. همچنین دکوراسیون و مبلمان داخلی کاخ، ترکیبی از سلیقه مدرن اروپایی و سنتی ایرانی و معماری کاخ نیاوران نیز ترکیبی از هنر قبل و بعد از اسلام است.
در کاخ نیاوران می‌توانید هنرهایی مثل نقاشی‌هایی از چهره‌های سلطنتی، مجسمه‌ها و اشیای تزیینی تاریخی و هدایای سلطنتی را ببینید. همچنین در این کاخ موزه خودروهای کلاسیک سلطنتی هم وجود دارند و پیشنهاد می‌کنیم از آن بازدید کنید.
کاخ سعدآباد؛ از بزرگ‌ترین کاخ های تهران
یکی دیگر از کاخ های تهران مجموعه فرهنگی – تاریخی سعدآباد است. این کاخ در دامنه رشته کوه‌های البرز و در شمال تهران قرار دارد. کاخ سعدآباد در ابتدا به عنوان اقامتگاه تابستانی سلطنتی در دوران قاجار استفاده می‌شد. سپس در دوران پهلوی، رضا شاه این کاخ را گسترش داد و کاخهای جدیدی با معماری اروپایی بنا کرد. همچنین در زمان محمدرضا شاه پهلوی کاخ سعدآباد کاربرد بیشتری پیدا کرد و از کاخهای آن به‌عنوان محل اقامت خانواده سلطنتی و برگزاری مراسم‌های رسمی استفاده می‌کردند.
این کاخ دارای بخش‌های مختلف زیر است:
- کاخ سفید یا کاخ ملت
- کاخ سبز یا کاخ شهوند
- کاخ احمدشاهی
- کاخ اشرف پهلوی
- کاخ شمس پهلوی
- کاخ غلامرضا پهلوی
- کاخ فرحناز و علیرضا پهلوی
- کاخ ولیعهد (رضا پهلوی دوم)
- موزه هنرهای زیبا
- موزه مردم‌شناسی
- موزه خط و کتابت
- موزه نظامی
- موزه ظروف سلطنتی
- موزه نظامی
- موزه ظروف سلطنتی
اگر فرصت کمی برای بازدید از این مجموعه را دارید، پیشنهاد می‌کنیم حتما کاخ سفید (مجلل‌ترین، بزرگ‌ترین و معروف‌ترین کاخ سعدآباد) و پس‌از آن کاخ سبز را در اولویت برنامه بازدید خود قرار دهید.
کاخ یاقوت؛ از کاخهای تاریخی تهران
کاخ یاقوت ازجمله کاخ های تهران است که در دوره قاجار و توسط ناصرالدین شاه ساخته شد. این بنا اولین کاخ ایران بود که از هیچ گونه معماری سبک ایرانی در ساخت آن استفاده نشد و تماما به سبک معماری اروپایی بنا شده است. این کاخ در منطقه سرخه حصار قرار دارد و امروزه به‌عنوان بیمارستان فوق تخصصی دکتر محمدباقر لواسانی از آن استفاده می‌شود. بنابراین برای بازدید از آن باید با روابط عمومی بیمارستان هماهنگ شوید.
عمارت کلاه فرنگی؛ یکی از قدیمی‌ترین کاخ های تهران
ساختمان کلاه‌فرنگی که عمارت اصلی کاخ عشرت‌آباد است هم یکی دیگر از کاخ های تهران به شمار می‌رود. این کاخ به دستور ناصرالدین‌شاه ساخته شد و در آن زمان بسیاری از تصمیم‌های مهم سیاسی در این مجموعه گرفته می‌شدند. اما متاسفانه تخریب و بازسازی در طول زمان به بافت تاریخی آن آسیب زد. امروزه هم این کاخ در محدوده نظامی قرار دارد و بازدید از آن برای عموم آزاد نیست و فقط برای کامل‌بودن لیست کاخ های تهران نام آن را در این مقاله آوردیم.
کاخ شهربانی؛ به قدمت دوران پهلوی
کاخ شهربانی هم از آن دسته کاخ های تهران است که در زمان پهلوی ساخته شد. رضا شاه برای نمایش قدرت دولت پهلوی دستور ساخت این کاخ را صادر کرد و آن را مقر شهربانی قرار داد. امروزه از کاخ شهربانی به‌عنوان ساختمان شماره ۹ وزارت امور خارجه استفاده می‌شود. بنابراین بازدید برای عموم آزاد نیست و فقط می‌توانید از بنای خارجی این کاخ بازدید کنید.
کاخ سلطنت‌آباد؛ یادگاری از دوران قاجار
دستور ساخت کاخ سلطنت‌آباد در سال ۱۲۷۶ هجری قمری توسط ناصرالدین شاه قاجار صادر شد. این کاخ یکی از بزرگ‌ترین باغ‌های ییلاقی شاه قاجار به شمار می‌رفت. اما در زمان رضا شاه پهلوی بخش‌هایی از کاخ تخریب و بعدها هم به کارخانه‌های نظامی و اسلحه‌سازی تبدیل شد. البته امروزه دو ساختمان اصلی از این آثار ملی باقی مانده است:
۱. عمارت ۳ طبقه «حوض خانه» که با گچ‌بری‌های زیبا و معماری خاص خود از آثار تاریخی دوره قاجار به شمار می‌رود. همچنین در بالاترین قسمت سقف شیروانی این بنا، گویی طلایی که نماد سلطنت بود، نصب شده است.
۲. برج سلطنت‌آباد و تالار آینه که دو ساختمان در کنار هم هستند. برج سلطنت‌آباد عمارتی ۵ طبقه است و عمارت آینه چند سال بعد برای ملاقات‌های ناصرالدین شاه با مقام‌های داخلی و خارجی در سمت شرق آن ساخته شد.
در حال حاضر این بنا در اختیار ارتش جمهوری اسلامی ایران است و بازدید برای عموم ندارد.
کاخ دادگستری، بیرون آمده از دل جنگ جهانی دوم!
کاخ دادگستری تهران که در حال حاضر به‌عنوان ساختمان دیوان عالی کشور و دادستانی کل استفاده می‌شود، ازجمله کاخ های تهران و آثار برجسته دوره پهلوی است. این کاخ روبهروی پارک شهر در خیابان خیام قرار دارد. همچنین وجود تندیس‌های زیبایی مثل تندیس «بانوی عدالت» و «انوشیروان دادگر ازجمله زیبایی‌های دیگر این کاخ تاریخی به شمار می‌رود. علاوه‌بر این معماری این بنا به سبک نئوکلاسیک و توسط «گابریل گورکیان» معمار ارمنی طراحی شده است. البته این کاخ هم بازدید عمومی ندارد.
کاخ سنا برگرفته از معماری اروپا
کاخ سنا در زمان پهلوی دوم به دستور محمدرضا شاه پهلوی و برای برگزاری جلسه‌های سنا ساخته شد. در دو طرف بنای این کاخ زنجیرهای بزرگی توسط معماری فرانسوی طراحی شده که نماد استحکام و قدرت است. امروزه از کاخ سنا به‌عنوان ساختمان مجلس خبرگان استفاده می‌کنند و به همین دلیل هم بازدید برای عموم وجود ندارد. این کاخ در خیابان امام خمینی روبهروی دانشکده افسری و در نزدیکی کاخ مرمر واقع است.
عمارت باغ فردوس؛ قرارگاهی عاشقانه برای دوران‌ها!
عمارت باغ فردوس هم از دیگر کاخ های تهران است که در منطقه شمال این شهر و در محله تجریش قرار دارد. این عمارت مربوط به دوره محمدرضا شاه قاجار و دارای ۳ طبقه است. در معماری قاجاری این بنا ایوان‌هایی با ستون‌های بلند، پنجره‌های مشبک رنگی و طاق نماهای قوسی شکل وجود دارد. عمارت باغ فردوس در میان باغی زیبا با درختان چنار بلند و حوضی زیبا ساخته شده است.
امروزه از عمارت باغ فردوس به‌عنوان موزه سینما استفاده می‌شود. در این موزه می‌توانید از گالری عکس‌ها، اسناد، یادبودهای بزرگان سینما و تجهیزات قدیمی سینمایی بازدید کنید. بنابراین اگر اهل فرهنگ و هنر هستید، در سفر به تهران از پرسه در باغ فردوس تهران و موزه سینما غافل نشوید.
عمارت مسعودیه؛ بنایی که شاهد حوادث تلخ و شیرین بود
یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین کاخ های تهران، عمارت مسعودیه است. این کاخ در دوره ناصرالدین شاه قاجار و به دستور مسعود ظل‌السلطان (پسر ناصرالدین شاه) بنا شد. بنابراین در این کاخ هم سبک معماری قاجاری به وضوح قابل دیدن است. به عبارتی پنجره‌های ارسی، آینه‌کاری، گچ‌بری، کاشی‌کاری‌های ظریف و طاق‌نماهای مقرنس در طراحی آن وجود دارد.
اما ویژگی که باعث تفاوت عمارت مسعودیه از دیگر کاخ های تهران می‌شود، اهمیت تاریخی این عمارت است. چراکه عمارت مسعودیه محل اتفاق‌های سیاسی و فرهنگی مهم و مختلفی در طول تاریخ بود. مثلا این عمارت، پایگاه تجمع و تبادل نظر مشروطه‌خواهان به شمار می‌رفت. همچنین اولین کتابخانه ملی و دارالترجمه رسمی دولت و اولین وزارت معارف (آموزش و پرورش) در این عمارت تاسیس شد. درضمن این عمارت در میدان بهارستان در خیابان اکباتان قرار دارد.
باغ نگارستان تهران
باغ نگارستان هم مانند عمارت مسعودیه ازجمله کاخ های تهران است که نقش مهم تاریخی و فرهنگی داشت. مثلا این باغ که در دوره قاجار تاسیس شد، مرکز تعلیم معلم‌های قاجار بود. در این راستا آثار نقاشانی مثل میرزا بابا نقاش‌باشی و کمال‌الملک در آن خلق شد و به سایرین آموزش دادند. همچنین در دوره پهلوی محل دانش‌سرای عالی (معادل دانشگاه فرهنگیان امروزه) در باغ موزه نگارستان تاسیس گردید و استادان بزرگی مثل ملک‌الشعرای بهار در آن تدریس می‌کردند. علاوه‌بر این مزار قائم مقام فراهانی در باغ نگارستان قرار داشت.
امروزه این باغ دارای موزه کمال‌الملک (نقاشی‌های دوره قاجار و شاگردان کمال‌الملک)، گالری‌های هنری، موزه مکتب‌خانه‌ای (بازسازی فضای آموزشی قدیم)، کتابخانه، فضای باز و کافه‌های سنتی است. پس اگر اهل فرهنگ و هنر هستید، بازدید از این باغ را هم در برنامه خود قرار دهید. همچنین آدرس این باغ در میدان بهارستان، خیابان دانش‌سرا، خیابان شریعتمدار رفیع است.
کاخ مرمر، موزه هنر ایران
کاخ مرمر از زیباترین کاخ های تهران است که توسط ناصرالدین شاه قاجار و به منظور محل اقامت تابستانی بنا شد. ویژگی بارز این کاخ استفاده وسیع از سنگ‌های مرمر در بنای داخلی و خارجی است و به همین دلیل این نام را برای آن انتخاب کردند. همچنین ستون‌های بلند مرمرین، گچ‌بری‌های هنرمندانه، آینه‌کاری‌های زیبا و نقاشی‌های هنرمندانه از دیگر ویژگی‌های برجسته کاخ مرمر به شمار می‌روند.
در دوره پهلوی و همچنین پس‌از انقلاب از این کاخ به‌عنوان موزه آثار هنری و تاریخی استفاده می‌شد. امروزه هم همین کاربری را حفظ کرده است و می‌توانید آثار هنری مثل فرش‌های نفیس، ظروف سفالی، صنایع دستی و تابلوهای نقاشی را در این موزه ببینید. درضمن این کاخ موزه در خیابان فردوسی روبهروی باغ ملی قرار دارد.
باغ موزه قصر، از قاجار تا پهلوی
کاخ قصر یا کاخ قاجار یکی از قدیمی‌ترین و اولین کاخ های تهران بود که در زمان قاجار برای اقامت و حکمرانی پادشاهان بنا شد. اما در زمان رضاشاه پهلوی این مکان تخریب شد و به‌جای آن زندان قصر را بنا کردند. البته امروزه محوطه این زندان هم به موزه قصر تبدیل شده است و در آن آثار و اسناد تاریخی و فرهنگی مرتبط با هر دو کاخ قصر و زندان قصر نگهداری می‌شوند. این موزه در خیابان فاطمی، نزدیک بیمارستان بقیه‌الله قرار دارد.
کاخ های تهران برگی از تاریخ هستند!
کاخ های تهران از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی پایتخت ایران به شمار می‌روند. این کاخ‌ها یادآور پادشاهی دوران قاجار و پهلوی و هر کدام در نوع خود بی‌نظیر هستند. اگر شما هم به فرهنگ و تاریخ ایران علاقه‌مند هستید، حتما بازدید از کاخ های تهران شما را شگفت‌زده می‌کند.
علاوه‌بر این برای سفر به تهران هیچ نگرانی از بابت هتل و بلیط هواپیما نداشته باشید. چراکه اسنپ تریپ اقامتی آسان، باکیفیت و بدون دغدغه را برای شما فراهم می‌کند.
سوال‌های متداول؛
از میان کاخ های تهران کدام را برای بازدید انتخاب کنم؟
اگر میخواهید از میان کاخ های تهران یکی را انتخاب کنید پیشنهاد ما به شما به ترتیب یکی از کاخهای گلستان، سعدآباد، مرمر و قصر است. البته این موضوع کاملا به سلیقه و دسترسی شما به موقعیت مکانی کاخ های تهران بستگی دارد و کاخهای نامبرده صرفا پیشنهاد هستند.
بازدید از کدام کاخ های تهران برای عموم آزاد است؟
لیست کاخ های تهران که بازدید برای عموم دارند عبارت هستند از: کاخ گلستان، کاخ سعدآباد، عمارت باغ فردوس، عمارت مسعودیه، باغ نگارستان، کاخ مرمر، موزه قصر
برای بازدید از کاخ های تهران چه نکاتی را باید بدانم؟
لیست کاخ های تاریخی تهران را در بیاورید، ویژگیها، ساعتهای بازدید، قوانین، آدرس و موقعیت مکانی آن را با توجه به شرایط خودتان بررسی و بلیط تهیه کنید. فراموش نکنید که کفش و لباس راحت و مناسب بپوشید.
دسته:ایرانگردیجاذبه
نظری ثبت نشده