اردکان یزد و جاهای دیدنی این شهر کویری

پاییز و زمستان فصل سفر به شهرهای مرکزی و کویری‌ست. آفتاب مثل روزهای بلند تابستان تیز نیست و طاقت راه رفتن را از آدم نمی‌گیرد و می‌شود با خیال راحت به جاهای مختلف سر زد. یکی از این جاها هم اردکان یزد است. اردکان، شهر قنات‌ها و کوچه‌ پس کوچه‌ها، بادگیرها و ساباط‌های به هم پیوسته است. جایی که بیشتر از هرکجا می‌شود خانه خشتی دید.

اردکان یزد کجاست؟

اردکان با تهران ۵۶۸ کیلومتر فاصله دارد، یعنی حدود ۶ ساعت در راه هستید و بعد می‌رسید اردکان. حتما می‌پرسید چطور باید برویم؟ هم می‌شود با ماشین شخصی رفت، هم با اتوبوس و قطار.

اتوبوس‌های تهران-اردکان در ترمینال غرب(آزادی) می‌ایستند، برای با ماشین شخصی رفتن هم باید در از تهران وارد جاده قم شوید و راه کاشان را درپیش بگیرید و تابلوهای راهنما را دنبال کنید. اما راه ساده‌تر این است که سوار قطار بشوید، در ایستگاه اردکان از قطار پیاده شده و ۱۰ دقیقه بعد در شهر باشید.

نزدیک‌ترین شهر به اردکان، میبد یزد است. که در ۹ کیلومتری‌اش قرار گرفته و ۵۹ کیلومتر که از این شهر دور شوید به یزد می‌رسید؛ عروس شهرهای کویری.

بیشتر بخوانید: جاهای دیدنی یزد با عکس

جاهای دیدنی اردکان

مهمترین ویژگی اردکان، کوچه پس کوچه‌ها و ساباط‌هایش است. ساباط، کوچه‌های سقف‌داری‌اند که تابستان‌ها برای فرار از گرمای هوا می‌توان به آنها پناه برد و  زیر سایه‌شان آرام گرفت.

ساباط‌ها

شما در شهری با ۸۰۰ سال قدمت راه می‌روید و برای رسیدن به بخش تاریخی‌اش باید بروید خیابان ولی‌عصر. در دو طرف این خیابان بافت تاریخی شهر قرار گرفته و محله‌های معروف شهر مثل کوشکنو، زین‌الدین، جعفرخان و چرخاب. ولی اگر بخواهید زیر ساباط‌ها راه بروید یا خانه‌های تاریخی را ببینید باید بروید سمت راست خیابان ولیعصر.

بیشتر ساباط‌های اردکان در کوچه ضیایی‌اند. کوچه ضیایی در محله چرخاب قرار گرفته، یکی از کوچه‌های قدیمی بافت قدیم.  این کوچه از مسجد چرخاب تا خانه ضیایی کشیده شده و به جایی به اسم دربندها می‌رسد. زمانی هر دربند زمین یکی از آدم‌های شناخته شده محله بوده که ثروتی به هم زده و چند خانه داشته است.

بیشتر این دربندها مربوط به دوره قاجارند و در همین محله چرخاب واقع شده‌اند. دربند ملاتقی یکی، یکی از طولانی‌ترین این دربندهاست. در این دربند پیچ در پیچ ۹ خانه وجود دارد که از میدان هاشمی شروع می‌شود و به محله علی بیک می‌رسد. محرم‌ها، در اردکان، مثل بیشتر شهرهای یزد، به خاطر مراسم نخل‌بندان جای سوزن انداختن نیست. دو نخل بزرگی که در روزهای محرم در شهر می‌گردند در همین محله چرخاب و کنار مسجد ریزده قرار دارند.

شما دارید در بافت قدیمی شهر راه می‌روید و مسجد جامع اردکان یکی دیگر از جاذبه‌های بافت قدیمی شهر به حساب می‎‌آید.

مسجد جامع

مسجد جامع اردکان که در حاشیه دو کوچه واقع شده، چهار در دارد. ساختمان مسجد متعلق به دوره تیموری‌ست و در اصلی‌اش از صدها قطعه چوب پنج ضلعی ساخته شده و مثل بقیه ساختمان‌های منطقه دو بخش تابستانی و زمستانی از خشت و گل دارد.

بازار: بعد از دیدن مسجد جامع هم می‌شود رفت بازار. بازار هم مثل بقیه ساختمان‌ها و کوچه‌های بخش قدیمی شهر، نورپردازی شده و حتی شب‌ها هم می‌توان در آن قدم زد و خود را به سکوت کوچه پس کوچه‌هایش سپرد.

سوغات اردکان، یعنی ارده، حلواست و در بازار باید پیدایش کنید. عصاری‌ها که روغن کنجد می‌گیرند و رنگرزی‌های معروف هم در همین محدوده بازارند.

خانه آیت‌الله خاتمی

بیشتر جاهای دیدنی اردکان در همین بافت قدیم قرار گرفته. بعد از بازار و گذشتن از چند کوچه باریک و خشتی در محله چرخاب، به کوچه‌ای می رسید که سرش یه آب انبار است و میانه کوچه هم به موزه فرش و خانه آیت الله سید روح الله خاتمی. خانه آیت الله سید روح الله خاتمی یکی از مهم ترین خانه‌های این منطقه است. قدمت خانه ۲۰۰ سال است و محل زندگی روح الله خاتمی، از استادان سرشناس حوزه و امام جمعه و مدرس حوزه علمیه اردکان بوده.

از خانه که بیرون بیایید موزه فرش ار دکان را می‌بینید و مسیر را که ادامه بدهید به خانه تقدیری‌ها می‌رسید.

خانه تقدیری‌ها

خانه تقدیری‌ها هم از دوره قاجار به جا مانده. زمانی این خانه محل زندگی یکی از تاجران شهر به اسم تقدیری بوده. خانه‌ای که امروز در آن راه می‌رویم، دو بخش اعیان نشین و نوکرنشین داشته، هرچند این تقسیم‌بندی‌ها امروز دیگر بی‌معنا به نظر می‌رسد.  در این خانه، اتاق‌ها دور حیاط‌ اند و شیشه‌های رنگی کوچک و بزرگ و بادگیر بلند خانه تماشایی‌اش کرده‌اند. خانه تقدیری به کوچه ضیایی می‌خورد، همان کوچه‌ای که ساباط‌های اردکان را می‌شود دید.

اردکان، ۶۰ قنات دارد که قنات قطب‌آباد بزرگترین و طولانی‌ترینش است و از فیروزآباد میبد سرچشمه می‌گیرد، پس در بافت قدیم دیدن اینجا را هم نباید از دست بدهیم.

محله شریف آباد: بعد از گشت و گذار در بافت قدیمی، بد نیست سری هم به محله زرتشتیان یزد بزنید. در محله زرتشتیان خانه‌هایی وجود دارد که رویشان گچ سفید مالیده شده، به این معنی که این خانه یک زرتشتی‌ست.

بهترین موقع رفتن به محله زرتشتیان اردکان یک ساعت مانده به غروب آفتاب است؛ موقعی که برای نماز مغرب و عشا، درهای آتشکده اردکان در گذرگاه آتشکده، باز می شود.

پارک شهر

پشت محله شریف‌آباد، پارک شهر قرار گرفته. می‌توانید بروید و بهترین شولی اردکان را هم بخورید. شولی، آشی‌ست که تویش سبزی، چغندر، پیاز، آرد و عدس می‌ریزند و با سرکه یا رب انار می‌خورند. کورماست، خوراکی دیگر اردکانی‌هاست که با نمک، ارده و شیره توت درستش می‌کنند، خوراکی‌ای که می‌گویند برای پایین آوردن قند خون مناسب است.