بهترین سوغات یزد که احتمالا نمی شناختید

اگر تا حالا گذرتان به شهر یزد، این نگین کویری ایران، افتاده باشد، حتما می‌دانید که یزد فقط بادگیرها و بناهای تاریخی‌اش نیست که دل آدم را می‌برد. سوغاتی‌های این شهر هم بخش مهمی از هویت و جذابیت آن هستند. در این مقاله، می‌خواهیم با هم یک سفر مجازی به دنیای خوشمزه و زیبای بهترین سوغات یزد داشته باشیم؛ پس تا انتها همراه ما باشید تا ببینیم چه چیزهایی را باید از سفر یزد سوغات ببریم.

سوغات یزد شیرینی های جذاب

بخش بزرگی از بهترین سوغات یزد به خوراکی‌های شیرین و خوشمزه‌اش اختصاص دارد. در این قسمت از مقاله به بهترین انواع سوغات یزد که خوراکی هستند می‌پردازیم.

قطاب از بهترین سوغات یزد

قطاب را باید یکی از اصیل‌ترین و محبوب‌ترین سوغاتی‌های یزد بدانیم که با طعم و عطر بی‌نظیرش، یادآور سنت‌های شیرین این شهر کویری است. این شیرینی دوست‌داشتنی از بهترین سوغات یزد، متشکل از دو بخش اصلی است: اول، یک خمیر بیرونی لطیف که معمولا از ترکیب آرد، ماست یا شیر و زرده تخم‌مرغ درست می‌شود و در نهایت در روغن سرخ می‌گردد تا ترد و طلایی شود.

دوم، مغز داخلی خوش‌عطر آن که ترکیبی جادویی از پودر بادام (یا گردو)، پودر قند و حتما پودر هل معطر است. این مغزی پرملات را داخل خمیر هلالی شکل می‌پیچند. در نهایت، راز اصلی جذابیت قطاب، غلتاندن آن در پودر قند فراوان پس از سرخ شدن است که هم ظاهر زیبایی به آن می‌دهد و هم طعم شیرین و کاملی ایجاد می‌کند.

باقلوای یزدی؛ شیرینی با عطر بهشت

در لیست بهترین سوغات یزد، باقلوای یزدی بدون شک شناسنامه شیرینی‌جات این شهر است و بعید است کسی به یزد سفر کند و طعم فراموش‌نشدنی آن را نچشد. باقلوا از بهترین سوغات یزد، که یکی از قدیمی‌ترین شیرینی‌های سنتی ایران به حساب می‌آید، در این شهر شکلی خاص و منحصربه‌فرد پیدا کرده است. برخلاف باقلواهای مناطق دیگر، باقلوای یزدی معمولا با لایه‌های نازک خمیر، پر از مغزهای معطر مثل بادام و پسته تهیه می‌شود.

اما راز اصلی خوشمزگی آن در استفاده سخاوتمندانه از گلاب، زعفران و هل است. این شیرینی‌ها به شکل‌های لوزی یا مربع برش می‌خورند و بعد از پخت، روی آنها شربت مخصوص می‌ریزند تا بافتی لطیف پیدا کند؛ طوری که نه خیلی خشک باشد و نه زیادی شیرین.

پشمک؛ تارهای شیرین خاطرات یزد

پشمک یکی از آن شیرینی‌های نوستالژیک و پرطرفدار و از بهترین سوغات یزد است که با ظاهر خاص و بافت پنبه‌ای‌اش، از بقیه سوغاتی‌ها متمایز می‌شود. این شیرینی دوست‌داشتنی، در واقع ترکیبی از شکر، آرد، روغن و طعم‌دهنده‌هایی مثل هل، کاکائو، زعفران یا وانیل است.

راز جذابیت پشمک، در روش تولید سنتی و ظریف آن پنهان است. جایی که استادکاران ماهر، شکر کاراملی را آنقدر می‌کشند تا به تارهای نازک و ابریشمی تبدیل شود. برخلاف ظاهر حجیمش، پشمک در دهان به سرعت آب می‌شود.

معرفی کیک یزدی؛ یک نوستالژی شیرین

کیک یزدی، همان‌طور که از اسمش پیداست، یکی از اصیل‌ترین سوغاتی‌های خوراکی شهر یزد است. این شیرینی کوچک و نوستالژیک که خیلی‌ها آن را شبیه یک کاپ‌کیک سنتی ایرانی می‌دانند، به عنوان بهترین سوغات یزد یک همراه عالی برای چای عصرانه یا پذیرایی در مراسم‌های مختلف است.

ویژگی اصلی این بهترین سوغات یزد، بافت نرم، اسفنجی و لطیف آن است که به خاطر ترکیب مواد اولیه ساده، اما خوشبو، مثل هل، گلاب و گاهی کمی زعفران، عطر و طعم خاصی پیدا می‌کند. روی این کیک‌ها را با کمی کنجد، خلال پسته یا بادام تزئین می‌کنند که هم ظاهر زیبایی به آن می‌دهد و هم طعمش را کامل‌تر می‌کند.

حاجی بادام، ریز و خوش عطر

شیرینی حاجی بادام یکی از جذاب‌ترین و بهترین سوغات یزد است که با اندازه ریز و نقلی‌اش دل هر کسی را می‌برد. این شیرینی‌های کوچک و گرد، بافتی پوک، تُرد و شکننده دارند و به خاطر استفاده از مواد اولیه‌ای مثل پودر بادام، پودر قند، تخم مرغ و مهم‌تر از همه، عطر فوق‌العاده هل و جوز هندی، طعمی منحصر به فرد و به‌یادماندنی دارند.

از آنجا که این شیرینی‌ها کوچک و خشک هستند، ماندگاری بالایی دارند و به همین دلیل گزینه بسیار خوبی برای بهترین سوغات یزد و پذیرایی کنار چای در ایام عید یا دورهمی‌ها به حساب می‌آیند. جالب است بدانید که درباره نام‌گذاری آن می‌گویند چون این شیرینی قبلا توسط افرادی که به سفر حج می‌رفتند به عنوان توشه راه برده می‌شد، به حاجی بادام معروف شده است.

نان برنجی یزدی؛ ترد و خوش عطر

در میان بهترین سوغات یزد اگر به دنبال یک شیرینی ظریف و سبک هستید که عطر و بوی اصیل ایرانی بدهد، حتما باید سراغ نان برنجی یزدی را بگیرید. این شیرینی دوست‌داشتنی، که البته در کرمانشاه هم طرفداران بسیاری دارد، در یزد با یک روش پخت خاص تهیه می‌شود که بافتی ترد و ذوب‌شونده در دهان به آن می‌دهد.

مواد اصلی این بهترین سوغات یزد ساده است؛ آرد برنج مرغوب که معمولا سفید رنگ است، روغن (جامد یا کره)، پودر قند و البته عطر دلنشین گلاب و پودر هل. این مواد وقتی با هم ترکیب می‌شوند، یک شیرینی کوچک و گرد را به وجود می‌آورند که با تخم خرفه تزیین می‌شود. نان برنجی یزدی به‌خاطر بافت نازک و سبکش، انتخاب عالی برای کسانی است که نمی‌خواهند سوغاتی خیلی سنگین یا پر شکر باشد.

لوز؛ شیرینی لطیف با مغزهای خوشمزه

لوز یکی از ظریف‌ترین شیرینی‌های سنتی و از بهترین سوغات یزد است که بافت لطیف و طعم دلنشین آن، این شیرینی را حسابی محبوب کرده است. برخلاف ظاهر ساده‌اش، لوز با استفاده از مغزهای مقوی و درجه یک تهیه می‌شود. در واقع، مواد اصلی این بهترین سوغات یزد، پودر قند یا شکر، هل و گلاب است که با پودر یکی از مغزها مثل بادام، پسته یا نارگیل ترکیب می‌شود و حالت خمیری پیدا می‌کند.

نقطه تمایز لوز با بسیاری از شیرینی‌ها، در شکل ظاهری آن است؛ همانطور که از اسمش پیداست، این شیرینی به شکل لوزی برش داده می‌شود. یزدی‌ها در تهیه لوزهای مختلف تخصص دارند؛ از جمله لوز پسته که رنگ سبز زیبایی دارد و یا لوز نارگیل که با پودر نارگیل سفید و عطر دلپذیر تهیه می‌شود.

انواع سوغات یزد؛ پشت زیک

شیرینی «پشت زیک» را باید یکی از خوشمزه‌ترین و البته مغذی‌ترین سوغاتی‌هایی دانست که شاید کمتر از باقلوا و قطاب معروف است. این خوراکی دلچسب از بهترین سوغات یزد در واقع نوعی سوهان کنجدی است. مواد اصلی آن کنجد برشته شده و شکر (یا شیره خرما) است که روی حرارت ملایم به شکل کاراملی و به صورت نازک پهنش می‌کنند.

پشت زیک به دلیل وجود کنجد که سرشار از فسفر است، یک میان‌وعده بسیار عالی برای کسانی است که فعالیت فکری زیاد دارند و به دنبال یک خوراکی مقوی و انرژی‌زا هستند.

ارده و حلوا ارده؛ صبحانه مقوی کویر

بهترین سوغات یزد فقط شیرینی‌های پُرشکر نیست؛ یکی از خوراکی‌های بی‌نهایت مقوی و پرانرژی که از کنجد خالص به دست می‌آید، ارده و حلوا ارده است. در واقع، ارده همان کنجد پوست‌کنده و بوداده‌ای است که خوب آسیاب شده و به شکل یک مایع روغنی و کِرم مانند در آمده است. مردم یزد، به خصوص در منطقه اردکان که قطب تولید این بهترین سوغات یزد است، از سال‌ها پیش در تهیه این فرآورده‌ها تخصص دارند و اغلب آن را به روش سنتی و بدون هیچ افزودنی شیمیایی خاصی تولید می‌کنند.

حالا اگر این ارده خالص و مقوی را با شیره و شکر (یا شیرین‌کننده‌های دیگر) ترکیب کنند، حلوا ارده به وجود می‌آید که یک خوراکی سفت و کِشدار است و با تکه‌های پسته یا هل طعم‌دار می‌شود. ارده و حلوا ارده به خاطر داشتن کنجد، سرشار از مواد مغذی هستند و بهترین انتخاب برای شروع یک روز پرانرژی محسوب می‌شوند.

سوغات یزد صنایع دستی

اما بهترین سوغات یزد فقط خوراکی‌های خوشمزه و شیرین آن نیستند. صنایع دستی یزد در ایران مشهور هستند و به عنوان سوغات، در میان مسافران طرفدارهای پروپاقرص خودشان را دارند.

ترمه؛ ملکه سوغات یزد صنایع دستی

وقتی صحبت از سوغات غیر خوراکی یزد می‌شود، محال است نامی از ترمه نیاید. ترمه در واقع یک پارچه بسیار نفیس و ظریف است که بافت آن در یزد قدمت طولانی دارد و نماد اصالت و هنر بافندگی این شهر محسوب می‌شود. نخ‌های اصلی برای بافت این بهترین سوغات یزد ، معمولا ابریشم هستند با رنگ‌های طبیعی و زنده؛ همین موضوع باعث می‌شود ترمه در عین زیبایی، دوام و ارزش بالایی داشته باشد.

شاخص‌ترین طرحی که ترمه را از دیگر پارچه‌ها متمایز کرده و در میان بهترین سوغات یزد قرار می‌دهد، نقش معروف بته‌جقه است که در فرهنگ ایرانی نماد سرو و حیات و جاودانگی به شمار می‌آید و در کنار طرح‌های اسلیمی و گل و بوته، یک شاهکار هنری خلق می‌کند.

هنر درهم تنیده؛ دارایی بافی

یکی از خاص‌ترین و بهترین سوغات یزد صنایع دستی، «دارایی بافی» است که در دنیا به نام ایکات (Ikat) شناخته می‌شود. این هنر پارچه‌بافی که قدمت آن به صدها سال پیش برمی‌گردد، بسیار جالب و کمیاب است. برای بافت این بهترین سوغات یزد نقش و نگار پارچه را روی نخ‌ها ایجاد می‌کنند، نه روی پارچه آماده. به این صورت که ابتدا نخ‌های ابریشم یا پنبه را قبل از بافتن، گره می‌زنند و رنگ می‌کنند. گره‌ها نمی‌گذارند رنگ به تمام قسمت‌های نخ برسد و همین باعث می‌شود پس از باز شدن گره‌ها و قرار گرفتن نخ‌ها در کنار هم روی دستگاه بافندگی، طرح‌ها و خطوط نامنظم و منحصر به فردی روی پارچه نهایی شکل بگیرد.

شَمد؛ روانداز خنک و سبک یزدی

شَمد یکی دیگر از صنایع دستی باارزش و کاربردی و از بهترین سوغات یزد است که قدمتی طولانی دارد. شمد در واقع نوعی پارچه نازک و سبک است که از جنس نخ پنبه یا ابریشم مصنوعی بافته می‌شود.

دلیل شهرت شمد به خاطر بافت خاص و نازکش است. سمد برای آب‌ و هوای گرم و خشک کویری یزد بسیار مناسب است و بهترین انتخاب به عنوان یک روانداز خنک در فصل تابستان است. نقش‌ و نگارهای شمد را اغلب به صورت چهارخانه یا راه‌راه روشن می‌بافند که زیبایی ساده و دلنشینی دارند. از نمونه‌های کوچک‌تر و ساده‌تر شمد در آشپزخانه‌ها یا به عنوان دستمال‌های محلی هم استفاده می‌شوند.

چادرشب یزدی؛ با کاربردهای زیاد

یکی از صنایع دستی قدیمی و زیبای یزد، پارچه‌ای است که به آن چادر شب یا در گویش محلی چادیشُو می‌گویند. این پارچه را در ابعاد حدود دو متر در دو متر و با طرح‌های چهارخانه (پیچازی) رنگارنگ می‌بافند. به علاوه از جنس نخ پنبه، ویسکوز یا ابریشم مصنوعی است.

اصلی‌ترین کاربرد آن، همان‌طور که از نام دیگرش یعنی رختخواب پیچ پیداست، برای پیچیدن رختخواب و لباس‌ها است تا از گرد و غبار و آسیب دور بمانند. اما در فرهنگ یزدی‌ها و سایر مناطق ایران، از چادرشب به عنوان روانداز سبک برای فصل گرم، زیرانداز، سفره و حتی به عنوان ساک دستی برای خرید هم استفاده می‌شده است.

قالی و قالیچه یزدی؛ هنر نقش و رنگ

یزد، یکی از پایگاه‌های اصلی قالی‌بافی اصیل ایرانی هم هست. قالی یزد فقط یک زیرانداز نیست؛ بلکه نمایانگر تاریخ و فرهنگ هنرمندانی است که در دل کویر بافتی زنده و رنگین خلق کرده‌اند. این فرش‌ها به دلیل کیفیت بالا و پشم مرغوب خود شهرت دارند.

گلیم یزدی؛ زیراندازی ساده و هنرمندانه

گلیم یکی دیگر از صنایع دستی باارزش و سوغات غیر خوراکی شهر یزد است. این نوع گلیم در واقع یک نوع زیرانداز یا کف‌پوش دست‌بافت است که برخلاف قالی، پُرز ندارد و بافت آن به شکلی ساده و تخت انجام می‌شود. ماده اصلی تشکیل دهنده گلیم‌های یزدی پشم است و گاهی از پنبه هم در بافت آن‌ها استفاده می‌شود.

سادگی و سبکی گلیم باعث شد که از گذشته‌های دور، به خصوص در زندگی عشایری و روستایی، بسیار کاربردی باشد. هنرمندان یزدی با استفاده از پشم‌های رنگ‌شده، طرح‌های هندسی و نقش‌های ساده اما زیبا را روی گلیم‌ها پیاده می‌کنند که هر کدام نشان‌دهنده ذوق و سلیقه این مردم کویر نشین است.

ظروف و مصنوعات مسی

یزد، مانند بسیاری از شهرهای باستانی ایران، سابقه طولانی در هنر مسگری و ساخت ظروف مسی دارد. قدم زدن در بازار مسگرهای یزد، تجربه‌ای است که نباید از دست بدهید.

ظروف مسی یزد فقط کاربرد آشپزی ندارند. بلکه اغلب به عنوان یک اثر هنری و سوغاتی ارزشمند خریداری می‌شوند. این ظروف، از سینی‌ها و پارچ‌های بزرگ تا کاسه‌ها و وسایل دکوری کوچک، با هنر قلم‌زنی ظریف یا طرح‌های چکش‌کاری‌شده تزیین می‌شوند.

سفال و سرامیک یزد

سفالگری یکی از قدیمی‌ترین هنرهای دستی در استان یزد است که قدمت آن به دوران پیش از اسلام برمی‌گردد. مرکز اصلی و شهرت سفال یزد متعلق به شهر میبد است. سفال و سرامیک میبد به خاطر استفاده از خاک مرغوب و روش‌های سنتی لعاب‌کاری و پخت، کیفیت و اصالت بالایی دارند.

طرح‌های سفال میبد هم بسیار خاص و معروف هستند. به‌خصوص نقش مرغ (که به آن مرغک یا پرنده خورشید می‌گویند)، و نقش ماهی که نماد برکت و زندگی هستند.

بهترین سوغات یزد؛ از شیرینی تا سفال

به پایان سفر مجازی خود در دنیای رنگارنگ و خوشمزه سوغات یزد رسیدیم. دیدیم که یزد، این نگین کویر، فقط خانه‌های خشتی و بادگیرهایش نیست که تماشایی است. بلکه هنرهای دستی و خوراکی‌هایش نیز به همان اندازه دلربا و ماندگارند. برای تماشای دیدنی‌های این شهر و خرید بهترین سوغات یزد، می‌توانید از خدمات اسنپ تریپ برای تهیه بلیط و رزرو اقامتگاه استفاده کرده و تجربه یک سفر فراموش نشدنی را داشته باشید.

 سؤالات متداول؛

در میان خوراکی ها، بهترین سوغات یزد کدام است؟
بدون شک، قطاب یزدی و باقلوای یزدی از معروف‌ترین سوغاتی‌های خوراکی یزد محسوب می‌شوند.

بهترین نوع پارچه سنتی یزد که برای سوغات مناسب است، چیست؟
ترمه، که یک پارچه نفیس و گران‌بها با طرح بته‌جقه است، بهترین و باارزش‌ترین سوغات پارچه‌ای یزد به شمار می‌رود.

آیا ارده و حلوا ارده یزد فقط در شهر یزد تولید می‌شود؟
خیر، اگرچه این محصولات سوغات یزد هستند، اما مرکز اصلی و شهرت تولید آن‌ها به ویژه به اردکان یزد برمی‌گردد.

آیا سوغات یزد شیرینی است؟
بهترین سوغات یزد فقط شیرینی نیست و شامل صنایع دستی مانند ترمه و سفال هم می‌شود.